NSND Hoàng Cúc tên đầy đủ là Hoàng Thị Cúc, sinh năm 1957 tại Hưng Yên. Từ nhỏ, bà đã nhận ra niềm đam mê mãnh liệt với nghệ thuật, đặc biệt là diễn xuất và âm nhạc. Vì vậy, ngay sau khi học hết cấp 3, nữ nghệ sĩ đã trúng tuyển vào khoa Thanh nhạc, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

Trong quá trình theo học thanh nhạc, NSND Hoàng Cúc còn bén duyên với sân khấu kịch khi đảm nhận các vai diễn trong đoàn nghệ thuật tỉnh Tuyên Quang. Về sau, khi được các đàn anh đàn chị khuyên nhủ, bà quyết định theo đuổi nghiệp sân khấu thay vì thanh nhạc. Cuối cùng, bà đăng ký theo học khoa Kịch nói tại trường Nghệ thuật Việt Bắc.

Sau khi tốt nghiệp, vai diễn đầu tiên của NSND Hoàng Cúc là Sa-ghi-a trong vở kịch Người đàn bà sau tấm cửa sổ xanh vào năm 1984. Bà cũng nhận được nhiều lời mời đóng phim từ các đạo diễn, biên kịch nổi tiếng. Nhờ khả năng diễn xuất tài tình, thành công liên tục đến với NSND Hoàng Cúc. Năm 1990, bà giành giải Nữ diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam. Bà còn được xem là biểu tượng nhan sắc của làng điện ảnh phía Bắc trong thập niên 1980.

Sự nghiệp của nữ nghệ sĩ ''tài sắc vẹn toàn'' rở rộ khi bà giữ chức Phó giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội từ năm 2001 - 2012. Trong thời gian làm việc tại đây, NSND Hoàng Cúc đã tìm tòi nhiều kịch bản ấn tượng để dựng thành các vở kịch thành công như Cát bụi (2004), vở Mắt phố (2009). Những tác phẩm này không chỉ được khán giả yêu thích, mà còn xuất sắc đoạt huy chương vàng Hội diễn sân khấu toàn quốc tại TPHCM.

Năm 2010, NSND Hoàng Cúc phát hiện mắc ung thư nên phải dành thời gian để điều trị bệnh, đến năm 2012 thì bà nghỉ hưu.

Sau nhiều năm vắng bóng trên các sân khấu kịch cũng như màn ảnh nhỏ, khán giả không khỏi nhớ nhung nữ nghệ sĩ sắc sảo, thông minh và hết mình với nghệ thuật. Trở lại vào năm 2019, NSND Hoàng Cúc gây ấn tượng mạnh mẽ khi ''tái xuất'' với vai mẹ chồng trong phim truyền hình đình đám Hoa hồng trên ngực trái. Kể từ thời điểm này, bà cũng xuất hiện nhiều hơn trên truyền thông, tích cực tham gia các show truyền hình và thường xuyên chia sẻ những khoảnh khắc đời thường với công chúng.

Khi phát hiện bị ung thư, NSND Hoàng Cúc dành toàn bộ sức lực vào việc điều trị bệnh. Sau 13 năm chống chọi với căn bệnh quái ác, ở tuổi U70, nữ nghệ sĩ tài hoa luôn giữ tinh thần lạc quan, yêu đời và tận hưởng cuộc sống hiện tại một cách trọn vẹn nhất. Dù đã bước sang độ tuổi 66 nhưng NSND Hoàng Cúc vẫn duy trì thói quen tập luyện và ăn uống lành mạnh. ''Sáng sớm, tôi đi tập yoga, tối về ngồi thiền, khi có thời gian lại đi làm đẹp cho bản thân và du lịch nước ngoài'', nữ nghệ sĩ từng chia sẻ.

Góp vào lối sống lạc quan của NSND Hoàng Cúc còn có sở thích viết truyện và làm thơ. Nữ diễn viên gạo cội vẫn thầm lặng cống hiến cho nghệ thuật. Bà phát hành những tập thơ ngắn do chính mình sáng tác, tham giá các buổi tọa đàm để cùng chia sẻ niềm yêu thích với thơ văn. Không những vậy, NSND Hoàng Cúc còn tích cực làm từ thiện giúp đỡ những trẻ em nghèo ở vùng sâu vùng xa.

Trên trang cá nhân, NSND Hoàng Cúc cũng cởi mở trong việc chia sẻ những khoảng khắc đời thường bên gia đình và bạn bè. Vài năm trở lại đây, người ta thấy bà thường xuyên vi vu du lịch từ trong đến ngoài nước.

Ở tuổi U70, ''mỹ nữ màn ảnh'' thập niên 1980 còn gây bất ngờ với diện mạo sành điệu, mái tóc bạch kim cùng gu thời trang phóng khoáng và sang trọng. Bà chuộng phong cách thời trang mang hơi hướng hiện đại xen lẫn cổ điển. Bà không chỉ diện đồ đen trắng mà tự tin xúng xính những mẫu váy áo kiểu cách với đủ màu sắc trẻ trung. Chính bởi diện mạo này mà NSND Hoàng Cúc được nhiều khán giả ví von là nữ diễn viên U70 ''ăn chơi'' nhất màn ảnh Việt.

Chia sẻ trong nhiều cuộc phỏng vấn, NSND Hoàng Cúc cho biết, bản thân muốn sống tốt, sống đẹp và quan trọng nhất là chiến thắng bản thân mình. Nữ nghệ sĩ luôn tâm niệm câu nói ''Dù ngày mai có là tận thế thì đêm nay sen vẫn gieo trồng", nghĩa là dù ngày mai có ra sao thì hôm nay vẫn phải sống vui vẻ và thoải mái nhất.